Lesmateriaal voor het onderwijs

Inuit kinderen op school, 1906

StarInuit leerlingen op school. Foto uit 1906.

Historisch: in het jaar 1624 vaart schipper Adriaen Leversteyn rond in het ijzige noorden. Maandenlang zoekt hij tevergeefs naar de Noordwest-Passage, die een snellere verbinding met Oost-Indië zou moeten geven.

Op de terugtocht raakt hij met zijn schip verzeild bij een piepklein dorp aan de oostkust van Groenland. In die nederzetting wonen Inuit die nog nooit een blanke hebben gezien.

IJsbarbaar, de bekroonde historische jeugdroman van Rob Ruggenberg, beschrijft het drama dat zich dan afspeelt. De diefstal van huiden, een aanval, een schietpartij, een ontvoering.

Smeltend ijs

In de vorm van een ruig en beeldend, soms heftig verhaal laat IJsbarbaar het belang zien van de sneeuw en het ijs voor de Inuit. Tegen de achtergrond van de opwarming van de aarde en het smeltend poolijs is dat een actueel onderwerp.

Maar het hoofdonderwerp van het avonturenverhaal vormen de belevenissen van de twee ontvoerde Inuit. De oudste van de twee sterft bij aankomst in Nederland. Wat de Nederlanders vervolgens met de andere Groenlander - een jongen - uithalen, is bijna te gek voor woorden.

Toch is een belangrijk deel van dit merkwaardige verhaal waargebeurd, inclusief de ontvoering, de zwerftocht van de jongen door het 17de-eeuwse Nederland, en zijn ongelofelijke terugkeer naar Groenland, naar het meisje van wie hij houdt.

Het boek laat zien hoe Nederlanders omgingen met barbaren, zoals deze Inuit die rauw vlees aten. Ze werden nauwelijks als mensen gezien. Ruggenberg gebruikt authentieke bronnen.

Walvisvaart

Ook beschrijft IJsbarbaar de Nederlandse walvisvaart, zonder daarbij akelige details uit de weg te gaan. Het boek beschuldigt niet, maar toont de werkelijkheid van ons doen en laten in de zeventiende eeuw.

Zoals alle historische jeugdboeken van Ruggenberg is ook IJsbarbaar erg spannend. Het boek spreekt zowel jongens als meisjes aan, biedt leesplezier en geeft ondertussen gedegen informatie. Het leent zich ook uitstekend om voor te lezen, of om te gebruiken bij projecten.

IJsbarbaar is geschikt voor een brede groep: van de bovenbouw van de basisschool tot en met de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het boek won de Prijs voor de Jonge Jury (12 t/m 15 jaar). De Griffeljury bekroonde het boek met een Vlag en Wimpel (9 t/m 12 jaar).

Hulp

Scholen die zelf projecten rond het boek willen ontwikkelen mogen vrij gebruik maken van deze website. Leerlingen die een werkstuk of leesverslag maken vinden op de site concrete hulp en aanwijzingen.

De site bevat veel feitelijke informatie over Groenland en zijn inwoners en fauna - en over Nederlandse gewoonten en gebruiken in de zeventiende eeuw.

Schrijver OVERLEDEN oktober 2019

 

Ruggenberg heeft veel scholen bezocht. Lees hier meer over het bezoeken van scholen.

Gele scheidingslijn