Walvistraan bracht licht in donkere tijden
Zo zagen onze steden er vroeger 's avonds uit - dankzij de walvistraan en de lantaarnopstekers
Het mooie oude stadje Vollenhove trekt soms een 17de eeuws jasje aan. De mensen doen alle elektrische lichten uit. Dan toont zich een binnenstad zoals die ongeveer moet hebben uitgezien in de tijd dat Nunôk door Nederland zwierf (foto linksboven).
In die tijd brandden hele straatverlichtingen op walvistraan, bijvoorbeeld in Groningen, Schiedam, Rotterdam en Amsterdam. Die lampen werden 's avonds door speciale lantaarnopstekers aangestoken.
Maar als het koud was werd de walvistraan dik, en de kop van de pit werd hard, waardoor de lampen vaak doofden. Rond 1812 kwamen er overal fabrieken die walvistraan en raapolie konden vergassen. Daardoor kon de straatverlichting op gas gaan branden. Het licht van de gasvlam was sterker en helderder.
In de zeventiende en achttiende eeuw verlichtte de walvistraan ook onze huiskamers en herbergen. Kijk maar eens naar de oude schilderijen hieronder. De olielampen die je daar ziet werden gevuld met walvistraan.
